de aquis discurentibus

1407-01-10 Pro aquis castri
Per XI consiliariis. In minori consilio more solito congregato ad sonum campane ut moris est ad evitandum quod inmundicie riparum civitatis Ragusii tam a latere castri, quam a latere montis non discurant per rugas inferius ad Plateam et pro melliori sanitate totius civitatis captum fuit quod omnibus expenssis communis Ragusii omnes aque discurentes a castro inferius ad viam Sancti Petri incipiendo ab ecclesia sancte Barbare discurant inferius recte per viam inter ecclesiam sancte Marie Maioris et domum archiepiscopatus Ragusii et exeant per portam de Nifficori ad marinam, obturando omnes vias ad capita inferius, ne per rugas discurant ad Plateam.
Item omnes alie aque discurentes a dicto castro incipiendo ab ecclesia predicta Sancte Barbare a latere ponentis discurant recte per viam Tomchi de Grampa et Ruschi et Soroye et desscendat ad scalam inferius recta via inter domum ser Symonis de Goziis et domum ser Nicolai de Ragnina et discurant ad plateam et volvuntur extra Pillas.
Item captum fuit quod ultra Plateam a latere montis incipiendo a capite ruge ser Nicolai de Goziis omnes per costeriam volvantur a latere ponentis et vadant recte usque ad rugam fratrum minorum et per dictam rugam discurant ad Pillas obturando capita viarum inferius ne dicte aque et inmondicia discurant ad Plateam.
Item omnes aque discurantes per dictam costeriam a latere levantis discurant recte usque ad rugam prope Sanctum Nicholaum inferius per rugam zetti zere et extra per canale prope duhanam obturando similiter omnia capita viarum a latere inferius ut dictum est. (Ref 33, f. 7v- 8r)

1407-11-27 De vergendo aquas
In consilio minori data fuit licentia officialibus laboreriorum quod debeant vertere aquas discurentes per tres rugas de Chastel vel quot eis videbitur versus ponentem per viam de Chalaregna super domum de hospitali. (Ref 33, f. 35v)

1408-09-15
Item in dicto [minori] consilio captum fuit de precipiendo officialibus laboreriorum quod subito debeant fieri facere certa foramina necessaria pro abiliori discursu aquarum conducendarum extra Ragusium. (Ref 33, f. 66r)
1408-09-20
Item captum est de faciendo ampliari canale ut aque que vadunt ad viam Pille possint bene discurere et habere iter suum. (Ref 33, f. 66r)
1408-12-10 Pro canale de Pille
Item captum fuit ut aque Platee magne a latere ponentis mellius discurant in foveam Pillarum, captum fuit de faciendo unum fossatum incipiendo ad primum murum intus civitatem a latere muri monasterii pulcellarum et foramen pro dicto fosato fiat in dicto muro cum fero duplicato in cruce ab utraque parete muri suficienter, ita et taliter quod nulla persona parva vel magna possit inde transire. Dictum canale sit concavus brachia duobus et totidem amplum in fondo, selizatum in fondo et ab utraque parte lapidibus marmoreis. Et sit voltatum et sit equale terre. Discurat sub limine porte antimuri qui est inter murum civitatis et murum fosati. Que porta moderna dicti antimuri claudentur lapidibus et calçe bene et suficienter. Et fiat in dicto antimuro a latere montis prope turrim magnam dimissa prima saitula a latere dicte turris et fiat porta inter secundam et terciam saitulam eo modo quo stat presens porta que debet claudi. Et ipsum canale fiat modo predicto usque ad foveam predictam. (Ref 33, f. 68v- 69r)

1409-02-23
Captum fuit de dando libertatem officialibus ad salicandum stratas Ragusii deputatos ad expendendum usque yperperos centum quinquaginta de denariis nostri comunis pro faciendo reduci aquas de uno quarterio de Castello ad viam superius Sanctum Marcum versus mare. (Ref 33, f. 90v)

1419-2-21 Pro via aptanda
Captum fuit de expendendo de denariis nostri comunis pp. decem in netando nectando(!) lapides et terrenum quod propter discursus aquarum descendit in viam extra portam Pillarum iuxta viridarium ser Andree Martholis de Volzo et etiam in nectando conductum quod est seu transitum facit per dictam viam. (CMin 2, f. 47r)

1422-11-7 Pro porta ser Aloisii de Crieva removenda
Captum fuit de precipiendo ser Aloisio Mar. de Crieva quod usque ad per totam diem quintadecimam mensis decembris proxime futuris sub pena yperperorum quinquaginta debeat et teneatur removere portam sue possessionis ad murarios quia aqua que discurrit per ipsam portam infert maximum damnum in viam publicam comunis et illam portam fieri facere debeat ad terminum et sub pena predicta quatuor passis versus pelagum mensurandis ab illo loco ubi nunc est porta et si penam solveret teneatur nichilominus attendere ad predicta et non attendendo semper cadit ad penam predictam.
In margine: Die VIII novembris denuptiata (!) fuit dicto ser Aluisio.
Die XI decembris 1422 prolongatus fuit terminus dicto ser Aluisio per totum presentem mensem ad removendum portam predictam sub dicta pena. (CMin 3, f. 24v)

1424-09-28 Pro via ad murarios reparanda
Captum fuit de precipiendo dictis officialibus laboreriorum quod debeant elevari facere murum qui est ad murarios supra viam que descendit ad portam per traversum uno brachio altius quam nunc est et ab uno latere ad aliud sic quod aqua que venita parte Gravosii non possit descendere versus portam. Et debeant mundare et evacuari facere gathum qui est inter ortum ser Iohanis de Volço et ortum Milete sic quod aqua discurrat ad aliud latus vie versus Sanctum Vitum intra ortos. Et similiter viam iuxta portam que descendit a Sancto Andrea aptari faciant ita quod aqua vadat ad viam maris et non in fossum. (CMin 3, f. 164r)

1431-11-13 Pro aqua que discurit ad foveam Pillarum pro officialibus laboreriorum
Captum fuit quod officiales laboreriorum comunis usque ad diem XX huius aptari fecisse vacuari dedisse [aquam] que discurit ad fovem civitatis ad Pillas adeo quia <….. …> facere non possit nec terrenum in ipsa fovea conducere sub pena ipp. quinque pro quolibet eorum. (CMin 5, f. 156r)

pro aqua conducenda

1434-11-19 Pro habendo unum ingeniarium pro querendo aquam [ball. CV] Prima pars est de dando libertatem domino rectori cum suo minori consilio quod pro habendo unum ingeniarium qui querat et querere sciat unde hec nostra civitas possit habere aquam possint facere expensis usque ad iperperi centum ex denariis nostri communis. Per CII, contra III.(CMa 5, f. 4r)

1435-03-14 Libertas pro uno ingeniero reperiendo
Captum fuit de dando libertatem Iacobo de Atri possendi promittere nostri parte a ducatis decem infra quantum poterit uni magistro inginiero ad inveniendum aquas vivas, qui magister huc Ragusii veniat et suum ingenium experimentet si posset hic aqua viva penes nos inveniri et hoc vigore libertatis habite a maiori consilio. (CMin 6, f. 235r)

1436-05-26 Libertas pro alloquendo magistros ventos(!) de Appulea
Prima pars est de dando libertatem domino rectori et suo parvo consilio alloquendi magistros qui venerunt de partibus Appulee tam pro volta una fabricando in nostro arsenatu, portu mundando, aqua conducenda et aliis laboreriis fiendis prout ipsi domino rectori et suo consilio videbitur. Ita quod quicquid ab eis habitum fuerit reportati debeat huic consilio. Per omnes.
Secunda pars est de non dando ipsam (cancell.) (CRog 6, f. 55v)
1436-06-05 Pro aqua ducenda Ragusium
Prima pars est quod officiales nostri qui fuerunt cum magistris qui conducere volunt aquam Ragusium, iterum cum ipsis magistris esse et praticare debeant, circa capitula provedimenti pro ipsa aqua ducenda hic lecta, declarando se et illa capitula melius, tam quo ad sufficientia aqua traducendo quam … et …, querendo ipsa omnia reducere ad id minus et brevius, ad quod reduci possint. Cum quibus omnibus sic praticatis et reductis venire et deducere ea debeant ad consilium rogatorum. Captum per 29 contra II.
Secunda pars est de non. (cancell.) (CRog 6, f. 57r)
1436-06-11 Pro facto aque conducende Ragusium
Prima pars est de induciando super factis et provedimento aque conducende Ragusium. Et quod interim officiales ordinati ad praticam cum magistris conductoribus ipsius aque, parte regiminis nostri praticare debant, tam super capitulis per ipsos datis in declarando illa melius et supplendo et corrigendo defectus et detrahendo ad ultimum quantum poterunt de pretio, quam in promittendo ipsis ex pretio, cum modis de quibus in presenti consilio est arengatum. Qui officiales quecumque … postea deferre debeant ad consilium rogatorum. (cancell.)
Secunda pars est de faciendo aliter. Captum per XVIII contra XIII. (CRog 6, f. 59r)
1436-06-11 Pro facto dicte aque
Prima pars est de intrando in praticam in faciendo mercatum et conventionem cum magistris qui volunt conducere aquam Ragusium, secundum capitula provedimenti sui lecti in presenti consilio. Captum per omnes.
Secunda pars est de non intrando. (cancell.) (CRog 6, f. 59r)
1436-06-11 Pro facto aque predicte et promissione facienda
Prima pars est quod officiales qui fuerunt alias ad praticam cum ipsis magistris, denuo cum eis esse debeat et eis dicere, quia volunt cum eis ad conventionem devenire pro ipsorum officialium evidencia, volunt et requirunt quod mensurare debeat quomodo erit, et quot passus via aqueductus predicti, ad quam mensurationem faciendam interesse et monere debeant duos ex nostris magistris. Qua mensuratione facta, corrigendo et supplendo capitula eorum provedimenti prout opus erit, habeant libertatem ipsi officiales si et prout eis videbitur promittendi eis magistris aducatos VI-m ad yperperi tres pro ducato infra. Qui officiales cum his que habuerint et fecerint venire debeant ad consilium rogatorum. Quibus magistris afirmare firmiter id non possint nisi semper obtenta libertate maioris consilii. Captum per omnes.
Secunda pars est de faciendo aliter. (cancell.) (CRog 6, f. 59r)
1436-06-20 Pro aqua conducenda Ragusium [ball. CXXVIIII] Prima pars est de firmando capitula conductus aque quam conducere volunt intra Ragusium magister Andriucius de Bulbito et magister Honofrius de Iordano excepto capitulo vini lecta in presenti consilio et que oblata fuerunt per ipsos magistros.
Captum per CXXIIII, contra V.
Pro eodem pro vino
Prima pars est de firmando capitulum ipsorum capitulorum quod dicit de conducendo vinum. Captum per CXXII, contra VII. (CMa 5, f. 79v, Jeremić,Tadić 1940, 11-14)
Tenor capitulorum de quibus supra fit mentio
Questa e la scripta che damo io Andriuzo de Bulbito et mastro Nofrio de Giordano ad vuy magnifici signori de Ragusa per condurvi l’aqua de Gioncheto a Ragusa per conduto de fabrica. In primis noy sopradetti Andriuzo et mastro Nofrio promettemo ala vostra signoria conduceri la sopradetta aqua de Zoncheto fin entro le mura de Ragusa, dove piu atta sera a fari la fontana e de fare una overe due fontane, dandome vuy le cuose che bisognano senza algun pagamento del magisterio, salvo delo lavorier de scarpello, vogliamo essere pagaty quello sera giusto. La qual aqua conducieremo per la via de sopra Ombla et per Gravosa donde meglio pora vinire et a nuy parera de conducerla et conduceremola per condutto de fabrica. Item, ala detta aqua promettiemo fari lo condutto dove veni l’aqua proprio da intero largo lo detto condutto quanto ci e longo uno matoni deli grandi che usati mo in Ragusa, e cussi alta et coperta de sopra de prete rustichi e de calci, et cusi largo over grosso lo muro de ogni banda quanto almancho e longo lo matone detto, excepto dove si ritrovasse lo sasso vivo, perche lo sasso sera in pie del muro et del fondamento del detto conduto, dove piera viva non si ritrovara, debia esser uno brazo e mezo o almancho uno brazo come sera di bisogno. Item, promettemo ad ogni mezo miglio fare una cassia de fabrica rustica tonda che sia larga dentro uno brazo et mezo, et auta quanto ci lo cuprimento delo condutto e bassa seu fondata uno brazo piu che non ci e lo condutto, et le dette cassie fariemo cohoperte de prieti laborate como bisogna a tute nostre spexe. Et si ve sera de piaceri fari de queste 1 (?) cassie ad ogni quarto de miglino una la farimo. Et ad ogni cassia faremo una grattacaso de piumbo perche l’aqua possa venire netta. Item, lo detto condutto promittemo farlo incartato seu intunicato da entro tanto di bona cola et bene staxonata et da fori incartato ala grossa. Item, promettemo condutta che sera l’ aqua dentro la mura de Ragusa esservi tenuti per uno anno dove lo detto condutto donde vene l’aqua se guastasse per diffetto de maisterio, lo reconzaremo a nostre spexe over faremo reconzari, e de questo vi daremo bona segurta. Item, promettemo ancora durante questo laborerio de questa aqua tenere uno overo duy maistri deli vostri a vostra electione per uno presio convinievoli, azo che possano imparare questo magisterio. Item, promettemo fari li archi de volta dove bisognara.
Die 28 iunii 1436 extradata (?) in publica ut hoc scriptum est et data magistro Nofrio et Iohanni de Cotrugl procuratori Andreucii.
(CMa 5, f. 79v)
Die 21 iunii 1436 Iohannes de Cotrugl acceptatus et approbatus in minori consilio secundum usum extitit plegius scriptorum Andreucii et magistri Nofrii pro paga ducatorum mille tantum sibi faciendo per comune Ragusii secundum formam suprascriptorum capitulorum constituens se principalem super se et omnia sua bona ad melius tenendum … ipsis Andreucio et magistro Nofrio. Renuciando.
Nota plegaria ducatorum 2000 in minori consilio sub die 26 novembris 1436.
Nota plegiaria ducatorum 500 in minori consilio die 7 mai 1437.
Die 16 mai 1437 ser Marinus Iu. de Georgio fecit plegiariam pro ducatorum 500 acceptatam in minori consilio.
Casse suprascripte plegiarie de mandato minoris consilii vigore partis rogatorum capte die secundo septembris 1438.
(CMa 5, f. 80r)
Die XXIIII iunii 1436
Nofrius de Iordano contrascriptus magister suo proprio nomine et Iohannes de Cotrugl et idem magister Nofrius tamquam procuratores et procuratorio nomine Andreucii de Bulbito de Tramonte contrascripto ad infra et alia faciendorum (?) ut dicta procura patet in procuris notarie sub die XXo presentis mensis a notario catastici visa et lecta dictis nominibus confessi fuerunt habuisse et recepisse a camerariis comunis Ragusii dantibus et solventibus de denariis communis Ragusii pro prima paga et primo termine secundum formam pactorum condutionis aque contrascriptorum ducatos auri mille venetos boni auri et iusti ponderis. Renunciantes. (Iudex ser Iohannes de Volzo et Nicola Stella testis cancell.)
(CMa 5, f. 80r)
Die VI decembris 1436
Magister Nofrius de Iordano de la Cava et Andriucius de Bulbito suprascripti confessi fuerunt habuisse et realiter recepisse a ser Marino Sa. de Bona et ser Iohanni Fra. de Sorgo camerariis comunis Ragusii dantibus et solventibus de denariis comunis Ragusii vigore partis capte in consilio rogatorum die 15 mensis novembris proxime preteriti pro parte, videlicet secunda paga pacti suprascripti et secundum formam illius ducatos auri duos mille boni auri et iusti ponderis. Renunciantes.
(CMa 5, f. 80r)
Die VIIII maii 1437 magister Nofrius de Iordano scriptus suo proprio nomine et idem magister Nofrius et Iohannes de Cotrugl procuratorio nomine Andreucii de Bulbito scripti ad infra facienda ut de ipsa procura patet in procuris notarie die XXo iunii 1436 a notario visa et lecta, dictis nominibus confessi fuerunt habuisse et recepisse a camerariis comunis Ragusii dantibus et solventibus de denariis ipsius comunis vigore partis capte in consilio rogatorum die IIIIo presentis mensis pro parte ipsius et per l… presentis conventions secundum formam ipsius ducatis auri quingentos. Renunciantes. Qui ducati remansere (?) penes dictum magistrum Nofrium et per tellum (?) fieri predicti Andreucii ut ipsi dixerunt.
Die 17 mai 1437 Andriutius de Bulbito et magister Nofrius de Iordano scripti confessi fuerunt habuisse et recepisse a camerariis nostri comunis pro residuo ducatis mille secundum partem rogatorum ducatis auri quingentos qui sunt pro parte conventionis suprascripte et secundum formam ipsius. Renunciantes.
Die 26 octobris 1437 Andriutius de Bulbito et magister Nofrius de Iordano suprascripti confessi fuerunt habuisse et recepisse a camerariis comunis pro resto tercie page et pro parte solutionis quarte page ducatos mille quingentos, videlicet ducatos auri … (?) et residuum in monetis grossorum que sunt pro parte solutionis fabrice fontane secundum formam capitulorum et pactorum suprascriptorum. Renunciantes.
Item, promettemo conducere quelle 2 aque altre che avemo trovate per lo camino, avenga Dio che non bisogne, perche la prima aqua ci e bastevoli. Item, la detta aqua promettemo condurla a nostre spexe de maisterio, de manuali, priete, rena, calcina, matoni et matoni pisti dove bisogna, segondo ne parera, et de omni altra spexa che ce sera de bisogno. Item, promettemo conduceri la detta aqua sotto terra dove se pora chinzi(?) sia terreno, et sopra terra dovi non ci e terreno. Item, promettiemo conducerli la detta aqua per tuto lo mexe de octubrio del anno 1437. E per caso fosse de qualche iusta occaxione che non potessimo fornire per lo detto termene, non volemo esser tenuti a pena, ma volemo seguiri et forniri lo lavorerio per tanto tempo, per quanto per giusta caxon avessimo cessato el lavorerio predeto. Item, offerimove segurta in questa terra aprovata segondo usanza de quella quantitade de denari che ne dareti. In caxo che tuta l’aqua la qual sorzi in Zoncheto e quelle altre due, le quale avemo trovate per camino, zoe quelle che sorgino in paro dela principale, non conducessimo fino entro le mura de Ragusa, zoe in quella groseza che entra nel primo canal, che escha nel ultimo, de restituirvi li denari vostri in drieto. E per conducieri la sopradetta aqua dimandemo lo luocho del aqua et delo passagio et lo logo da far la cauzina et li legni poteri tagliari per li boschi per far la dita calcina, non intendandose algun arbore frutifero, ne domestico, ne silvestre. Lo quale luogo non se intenda vigne, ne altre terre lavorate et lo logo da cavare renna et poteri pigliari petre per lo camino, non fazando danno a fossati,ne a chi use de vigne et coppi over matoni, rutti per fare la colla donncha (?) detrovarimo e che li sopradetti cose le possiamo piare senza pagamento et senza inpazo nullo et maxime per vigne et altri terreni donde conduceremo l’aqua. Item, bisognandoni calcina, rena, matoni et ogni altra cosa che ni bisogna, li poziamo avere per quello presio che l’avi lo comun. Item, perche intendemo condure piuxor maistri et altri lavorenti forestieri per far questo lavorir inviatamente, domandemo ala Signoria Vostra gratia da poter condur o far condur del vin de Stagno over dela Puncta quinqui doe a raxon de mexe per ogni maestro et altro lavorente che lavorera con noy a questo mestiero, over quinqui 150 lo mexe, de tempo in tempo come ne sera de bisogno, sempre a quella guardia la qual ne dara el conseio pizolo a zo che non se cometta algun contrabando. E se in questo conducere del vin algun contrabando comettessemo, la qual cosa non intendemo far per vita, vogliemo esser suggetti ala pena deli vostri ordeni. E simelmente non possemo vender ne dar in pagamento de questo vin ad alguna persona, salvo per beverazo a quelli i quali lavoraran con noy. Item, domandemo dal comun caxa in Ragusa over fora ale Pille o Ploze del presio che paga d’affitto iperperi XXX in iperperi 40 a raxon del anno, dove con li nostri compagni et robbe se possa habitare per lo tempo che lavoraremo la fabricha a condur la aqua in Ragusa, e simelmente una altra caxa per lo camin. Et se forsse caxa per lo camin non pori aver et vuy ne fate far caxa de tole et celege, al piu sian tole 100, 24 celege. E per lo tempo che staremo a condur questa aqua, volemo esser tratadi come citadini, zoe questi denari che averemo da
(CMa 5, f. 80v)
1437 die XVII octobris
Scriptum et registratum fuit infrascriptum capitulum magistrorum aqueducti hic apud pacta prima sua. Et hoc vigore partis consilii rogatorum heri capta. Magnifici signori delo conseio per parte de maistro Anofrio et Andriuzo per che li officiali mandati per la vostra signoria a proveder lo lavorerio ne dicono (?) che la chaxa de Nicolo de Luchari in fino alo capo de lo lavorero lor et dicono che al..che trovemo lo lavorer non esser bon fato (?) et spetialmente la calcina che dice che e magra (?), ma asatisfactione e contenteza de … de la vostra signoria in tutti quelli luoghi che lo lavorier ne pare che sia debele over non ben fatolo remetemo ale mane de a signoria vostra de reforzarilo (?) que… et come la vostra signoria commandara la la nostra intentione e che mo et da poy fatto contrascripto lavorerio voler esse sempre vostri servidori.
(CMa 5, f. 80v)
1442 die XI maii. Magister Anofrius dela Cava et Andriucius de Bulbito confessi fuerunt habuisse et recepisse a camerariis comunis de 1438 die VI iunii pro parte solutionis predicti aqueducti de quo fit mentio in suprascriptis capitulis conventionis ducatis auri trecentos. Renunciantes.
(CMa 5, f. 80v)
1442 die ultimo mensis augusti. Magister Anofrius de la Cava ingeniarius scriptus confessus fuit habuisse et recepisse a ser Petro de Bona et sociis officialibus aqueductus dantibus et solventibus sibi nomine et vice communis Ragusii pro resto, integra et completa solutione tocius quod habere restat a dicto comune pro dicto aqueductu ducatos auri septingentos et quinquagintaquinque auri. Renunciando. Iudex ser Zupanus de Bona et Nicola de Stella testis. Faciens similiter (?) remissum … ac … de ulterius non petendo dicto comuni …..
(CMa 5, f. 80v)
1442, die XIIII octobris Nalchus de Dobrich de Nale procurator legiptimus Andriucii di Bulbito socii scripti magistri Anofrii, ut de procura patet in procuris notarie sub die V maii 1442, confessus fuit habuisse et recepisse a contrascriptis ser Petro de Bona et sociis officialibus aqueducti dantibus et solventibus sibi nomine et vice comunis Ragusii pro resto et completa solucione tocius eius quod habere restabat a dicto communi pro dicto aqueducto ducatos auri septingentos et viginti quinque. Renunciando. Iudex ser Zupanus de Bona et Nicola de Stella testis. Fatiens dicto cum magistris et officialibus suis predictis finem, remissionem et quietationem et pactum de ulterius non petendo …la signoria vostra investendo in arzenti over altre mercantie et per esser condugando biave over altre grasse el retratto de esse mandando in arzento over altre mercantie siamo tratadi in gabelle come citadini. Item, per condure la aqua fino entro le mura de Ragusa alo logo dove se fara una over doe fontane, e de far le fontane come de sopra e detto et specificato, domandemo dala signoria vostra per nostro pagamento ducati ottomillia duxento et cinquanta d’oro venetiani boni, in questo modo et in questi termeni, zoe: ducati’ mille essendo firmado questo patto, ducati doamillia fato che sera un quarto delo lavorier, ducati doamillia fato che sera la mitade delo lavoriero, ducati doamillia fatti che seran tre quarti delo lavorier e lo resto, zoe ducati mille duxento cinquanta complito che sera tufo lo lavoriero. Item, perche intendemo condur puxor maistri et altri lavorenti forestieri, domandemo dala signoria vostra che infin che non averemo complito questo lavorier de condur aqua nesun deli maistri over altri lavorenti forestieri, i quali per noy serano condutti in questa citade, non possan esser tolti ne condutti ad algun lavorier del comun over de special persone contra la nostra voluntade. Per le qual tutte et zaschune cose soprascritte le qual se contien nelli soprascripti capituli da esser attendute, observate et adimplite segondo la forma deli soprascripti capituli, tanto per li detti soprascripti Andreucio de Bulbito et maystro Nofrio de Iordano insolido et a meglior tenente alla magnifica signoria de Ragusa, quanto per essa magnifica signoria ali detti Andreucio et magistro Nofrio, segondo la forma deli detti capituli. Avesendevelmente essi Andreucio et magistro Nofrio et zascun de loro a meglior tenente, come detto, se et loro beni presenti e che serano obligarno. Et la dicta signoria, per lo simile, tutti li beni presenti e che serano dela comunita de Ragusa e dele speciale persone d essa comunita obligarno. Renunciantes tutti.
(CMa 5, ff. 79v-81v)
1436-08-08
Domus domini Matei banni in Ragusio conducta fuit per officiales ad affictum ex libertate et comissione minoris consilii ad rationem yperperi XL in anno et assignata scriptis magistris. Nota quod die 9 octobris 1437 facta fuit poliza pro affictu dicte domus domini bani pro uno anno de perperi XLa.
1436-08-19 Pro magistris nostris laborare debentibus ad conductum aque
Captum fuit de dando libertatem officialibus aque quod precipere possint duobus magistris murariis ex illis de quibus sibi videbitur quod stare et ire debeant ad laborandum cum magistris qui conducunt aquam secundum formam pacti quod habemus cum ipsis excepto quod precipere non possint magistris laborantibus ad laboreria regiminis nostri. (CMin 7, f. 80r)
1436-11-15 Pro officialibus faciendo pro aqueductu et fontibus
Prima pars est de dando libertatem domino rectori et suo consilio faciendo tres nobiles officiales quo videre et examinare debeant quantum in altum deduci debeat aqueductus qui ducetur ad civitatem. Et quot et ubi fontes pro aqua ipsius aqueductus fieri debeant, et hec omnia in scriptis ponere, cum … eorum et portare ad consilium rogatorum. Captum per 31 contra 1.
Secunda pars est de elligendo ipsos hic (cancell.) (CRog 6, 93v)
1436-11-15 Officiales
(Ser Iohannes Marini de Zrieva,cancell.), ser Blasius de Zamagno, ser Marinus Mi. de Restis ellecti fuerunt officiales ad videndum et bene examinandum unde aqueductum conducetur penes civitatem et in civitate ubi et in quod locis fieri debeant fontes et in scriptum consilio rogatorum reportare iuxta partem in rogatorum captam.
Ser Marinus Zugno de Georgio die 20 decembris 1436 ellectus fuit loco suprascripti ser Iohannis de Zrieva. (CMin 7, f. 101r)
1436-11-26 Plegaria ducatorum 2000 datorum magistris aqueductis
(Iohannes et Nicola de Cotrugl et Benedictus filius quondam Iacobi de Cotrugl omnes tres ad meliustenendum acceptati et approbati fuerunt in et pro plegiis magistri Nofrii Iordani de Cava et Andrincii de Bulbito de Tramonto conductorum aque de Zoncheto Ragusium ad bussolas et ballotas secundum usum pro ducatis duobusmillibus auri quos comune Ragusii pro ipso aqueductu <et parte> dare debet eisdem Nofrio et Andreucio iuxta formam pactorum que comune nostrum habet cum dictis magistris aqueductus pro quibus ducatis duobusmillibus auri ipsi tres de Cotrug ad meliustenendum super sese et omna cuiuslibet eorum bona se obligaverunt fideiussorio nomine ad meliustenendum pro dictis principalibus Nofrio et Andreucio communi Ragusii secundum formam ipsorum pactorum et conventionum renuntiantes. Cancell.) (CMin 7, f. 104r)
1436-12-20
Die XX decembris suprascriptus magister Andreucius habuit unam literam possendi conducere quinquia CCL vini pro laborerio scripto. (CMa 5, f. 81v)

1437-01-09 Pro officialibus aqueductus
Captum fuit quod omnes officiales facti ad officium aqueductus que fit usque ad per totum diem martis proxime futurum omnes simul conducendo secum aliquos magistros qui se bene intelligant ire debeant ad videndum et bene examinandum si ipse aqueductum sit et laboratur de bono laborerio et similiter videndum damnum quod factum fuit done Franusse de Lucari per laboratoria ipsius auqeductus. Et referendo minori consilio quicquid reperierint et hoc sub pena yperperi quinque pro quolibet eorum. Die XV ianuarii suprascripti prorogatus fuit terminus suprascriptis officialibus propter malum tempus ad eundum ut supra usque per totam diem sabati XVIIII-am huius ad eundum ut supra secundum dictam partem suprascriptis officialibus. (CMin 7, f. 117r)
1437-03-21 Contra officiales provedimenti aqueductus
Captum fuit quod officiales supra provedimento aqueductus ipsum provedimentum in scripta portare debeant in minori consilio coram domino recotri et dicto suo consilio ad tardius usque per totam sextam decem diem mensis aprilis proxime futurum sub pena yperperorum XXV pro quolibet ipsorum officialium. (CMin 7, f. 133r)

1437-03-27 Absolutio officialium supra laboreria aqueductus
Captum fuit quod officiales qui ire tenentur visum et examinatum conductum aque pro presenti ebdomada facta sint pro hac vice absoluti ad eundum visum dictum laborerium ita quod post pasca ire teneantur more solito perspectum ipsum laborerium. (CMin 7, f. 135r)
1437-05-07 Plegaria ducatorum 500 pro aqueductu
Captum fuit de acceptando ser Iuanium Mar. de Zrieva ex relatione ser Pasquini cancellarii dicenti ipsum ser Iuanum sit esse contentus in plegium magistri Nofrii et socii conductorum aque pro ducatis quingentis auri sibi magistro Nofrio et sociis dandis pro parte ducatorum mille iuxta formam et partem consilii rogatorum nuper captam qui ser Iunius super se et omnia eius bona sit plegius ad maliustenendum cum dictis magistro Nofrio et Andr… quam in formam pactorum que commune nostrum habet cum ipso Nofrio et sit ipse ser Iunius obligatus sit super se et omnia eius bona nomine plegarie restituende. (CMin 7, f. 147r)
1437-05-15 Plegaria aqueductus pro ducatis 500
[simile] In margine: cassata de mandato minoris consilii vigore parte rogatorum. (CMin 7, f. 148r)
1437-10-20 Plegii magistrorum aqueductus
[simile] (CMin 7, f. 163r)
1437-12-18 Pro dando viam conducendam aquam ad fontanam
Captum fuit de dando et concedendo <officialibus super aqueductu et fontane fiende quod possint dare et consignare> magistro Anofrio magistro aqueductus predicti et fontane stragnum comunis nostri olim tentum tamquam cagnos maleschalchi pro rebus et argagnis ibiem locandis et reponendis sui magisterii pro fabrica dicte fontane. Eo tam magistro Arnofrio non debente nec valente destruere frixinam in ipso stragno existente quod stragnum teneatur in quibuslibet exigendis opportunitatibus comunis et ad omnem requisitionem domini officiali ipse magister Anofrius liberum et expeditum relaxare. (CMin 7, f. 179v)
1438-11-03 Fontana ne devastetur
Captum fuit quod nulla persona cuiusvis condicionis existat audeat nec presumat tangere et devastare aliquod ex laboreriis fontane vel canalibus et fabrica aqueductus factis et fiendis per magistrum Anofrium sub pena standi duobus mensibus continuis in carceribus comunis et reficiendi totum id quod devastasset. Et si fuerint plures contrafacientes et aliquis eorum alterium contrafacientem accusaverit per quem habeatur veritas sit talis accusator exemptus a pena predicta. Et presens pars cridari publice debeat. (CMin 7, f. 260r)

1439-05-27 Pro magistro Anofrio contra Andreutium de Bulbito
Captum fuit quod Andreutius de Bulbitosi recedere voluerit de Ragusio pro eundo ad viagium dimittere debeat in Ragusio eius procuratorem loco sui esse debeat pro complendo et perficiendo fabricam aqueductus fontane una cum magistro Anofrio eius socio et respondere officialibus nostris dicti aqueductus pro quibuscunque ad que tenentur iuxta pactum existentium inter dominium et ipsos magistros occasione dicti aqueductus. (CMin 8, f. 59v)
1439-05-28 Pena imposita officialibus aqueductus pro videndo defectum ipsius
Captum fuit quod officiales fabrice aqueductus ad tardius per totum diem septimum iunii proxime futurum debeant misse ad videndum, examinandum, calculandum et fiendum ac terminandum omnes et singuos deffectus existentes in fabrica dicti aqueductus sub pena ypp.-i vigintiquinque pro quolibet dictorum officialium contrafacientium. (CMin 8, f. 61r)
1439-07-27 Quod Radan petrarius laborare debeat ad aqueductum
Captum fuit quod Radan petrarius teneatur et debeat laborare de arte sua ad aqueductum fontane ab extra civitate prout sibi comisse et ordinatum fuerit per officialeas ipsius aqueductus nec possit aliud ire ad laborandum nisi fabrica dicti aqueductus completa fuerit. Et officiales et agentes fabrice possint pro libito accipere Bossidar petrarium pro suis laboreriis opportunis loco dicti Radani. (CMin 8, f. 78v)
1439-09-09 Pena officialibus aqueductus dicta
Captum fuit quod die vigentesima secunda instantis mensis officiales nostri aqueductus fontane debeant se personaliter confere ad ipsum aqueductum ad dandum ordinem quod magister Anofrius possit laborare ad copptandum ipsum aqueductum ubi et sicut reaptare debet sub pena ypp. decem pro quolibet eorum officialium inobediente.
1439 die XV septembris
Captum fuit quod expensa quam facient suprascripti officiales aqueductus in se conferrendo ad dictum aqueductum iuxta formam suprascripte partis fieri debeat de denariis communis.
1439 die XVIIII septembris prorogatus fuit terminus suprascriptus datus suprascriptis officialibus usque quo parvus consilium alius deliberabit superinde. (CMin 8, f. 87r)
1439-10-10 Pro magistro Anofrio
Captum fuit de non accipiendo nec levando magistro Anofrio de la Cava domum sive affictum domus que solvere sibi tenetur comune nostrum iuxta pacta et capta secum inita et firmata in maiori consilio et hoc attento quod nundum completum est aqueductum fontane nostre et hoc usque complementum anni presentis. (CMin 8, f. 95r)

1442-12-07 Pro pactis et capitulis fontane cum magistro Anofrio ac fullis(!) et molendinis
Prima pars est de deliberando super capitulis factis et productis per oficiales per molendinis follis et aliis laboreriis fabricandis per magistrum Onofrium et lectis in presenti consilio. Per XVII contra XIIII
Secunda pars est de induciando (cancell.) (CRog 8, f. 183r)
1442-12-15 Pacta et capitula suprascripta
Apparer delli officiali azio deputati per li capituli et pacti i quali serano rasonevoli honesti et boni, tanto per la nostra signoria quanto per maystro Anofrio della Chava inzegnero per cason dello aqueducto della fontana per lo qual esso magistro Anofrio aveva dato partito et capitoli alla nostra signoria zoe
I. Prima che per la nostra signoria accesser se debia lo chanale della fontana quello che resta esser accessuto per fina alla conserva. Et che dalla deta conserva in zo in quelli luoghi et parte del detto chanal over aqueducto della deta fontana dove et segondo sera deto et ordenato per lo detto magistro Anofrio se debia far fare et fabrichare per fina a mollini XIIII-or computando li quatro mollini che sono fatti. Et oltretanto folli xiiii. Et lavatori delli panni et delle lane opportuni. Et la casseta. Et le chaldare necessarie per lo follar delli panni et lavar delle lane. Li quali hediffici et lavoreri debian esser compiti et fatti integralmente per tuto lo mexo de luyo de 1444 non manchando per denari et non occorendo mortalitude over guerra. Et in che in far far et fabrichare delli detti lavoreri et hedifici spende se debia delli denari del comun nostro per man delli nostri officiali da ypperperi octo millia in zoxo segondo lo modo et ordene sera dato et mostrato per lo deto magistro Anofrio. Si et per tal modo che com li detti ypperperi 8000 sian compiti et fatti tutti li sopradetti lavoreri integramente de quello li sera de bisogna.
II. Item che siando forniti et compiti de farsi li detti lavoreri et hediffici allora et damo lo detto maistro Anofio se intenda et habia quelli tutti hediffici et lavoreri che fatti fossino sopra esso canal et aqueducto della fontana ante ad afficto della nostra signoria per anni octo a raxon de ypperperi mille ducento lanno. Li quali octo anni et termine dessi debia chomenzar a corre dal primo de auosto de 1444 in avanti. Si veramente et com questo che lo detto maystro Anofrio in principio et commenzamento de piezaria per li detti ypperperi mille ducento del deto afficto la qual piezaria aprovar se debia in pizol conseglio segondo usanza. (??) dare li denari contanti del deto affito in principio de chadaun anno in ellation del deto maystro Anofrio de ellezer quello piu li piacesse delli detti doy partidi(?). Et che siando fornito et compito el deto termino et tempo delli octo anni del detto afficto. Esso maystro Anofrio sia tegnudo et debia (??) alla nostra signoria effetuti lavoreri et hediffici in ponto che possano lavorar.
III. Item che habiando et tegnando lo deto maytro Anofrio li detti mollini folli et hediffici possa tuore(?) per (??) delle biave dogni sorte et qualitade delli mesi de zugno, luglio, auosto et septembrio grossi tre per staro et araxon del staro. Et per li latri mexi dell anno grosso uno et mezo per staro chome detto. Et per follatura de chadaun panno per li detti quatro mexi ypperperi uno. Et per resto del anno grossi sey. Et per lavatura de zaschaduno myaro del lana ypperperi uno dogni tempo. Et per lavatura de zaschaduno panno che si volesse lavare in laqua del detto aqueducto folleri XV dichiarando che lo deto maystro Anofrio sia tegnudo de dare et meter lo fogo et magisterio opportuno per lo follar de chadauno panno et tutte altre chose bisogne nel il follar sia tegnudo de dar et meter coluy de chi (??) sera lo panno. Et piu delli detti presii lo deto magistro Anofrio tuore non possa per modo alguno.
IIII. Item che durando lo termine et tempo delli detti octo anni del deto affictto esso magistro Anofrio possa et voglia galder et usuffructuare tutto lo canale et aqueducto della deta fontana et tutti li hedifici predetti che fati serano per fina al mar. Si veramente et com questo che lo deto maystro Anofrio sia tegnudo de dare aqua ad abondantia ad ambe doy le fontane nostre acomenzando da una hora avanti dello far della di per fina alle doy hore della nocte. Et che laqua che avanza delle fontane grande vada et corra alle tentorie chome al presente fa.
In margine: Cridatum per Givchum Urtich
V. Item poy che serano fatti tutti li detti hediffici et consegnati al detto magistro Anofrio se in qualche luogo dessi hediffici se guastasse dalla conserva de laqua in zoxo lo detto maystro Anofrio sia tegnudo de reconzarlo alle soe spexe.
VI. Item se guerra intervegnesse che dio cessi per caxon della qual fose guastado lo canal in qualche modo per modo che laqua non podesse vegnir alli mollini, che tutto quello fosse guastado se debia rechonzar alle spexe della detta nostra signoria. Et che lo deto maystro Anofrio non sia tegnudo de pagar alguna chosa per lo afficto per quello tempo che stara laqua a vegnire.
VII. Item che lo deto magistro Anofrio in fatto delli detti mollini et hediffici non possa ne voglia aver ne far compagnia com alguno zittadino de Ragusa sotto pena de ducati cento tanto allo deto maystro Anofrio quantoa zaschaduno zitadin nostro che havesse compagnia o parte alguna com lo deto maystro Anofrio, per la caxon predicta et tanto fiat quanto (??) fosse contrafatto.
VIII. Item che se caso intervegnisse che lo deto maystro Anofrio moresse avanti lo spirar delli detti octo anni, chello erede desso remagna in suo luogo quanto per lo tegnir et usuffructuar delli detti molini hedificci et aqueducto et per lo pagar dello afficto dessi, com li modi, patti et condicioni sopradetti. Et che avanti dello spirar delli detti octo anni li detti mollini et hediffici non li possano esser tolti contra della lor voluntade.
VIIII. Item che andar se debia al grande conseglio per condure al sallario del comun nostro lo detto maystro Anforio dal di che se serano firmati li presenti capitoli per fina che compira lo termine et tempo dello affitto sopradetto com sallario de ypperperi ccc all anno et che ogni zorno che lavorera nelli servixi et lavoreri del comun nostro debia aver per soa mercede et premio grossi sedex segondo che a habuto per lo passato siando tegnuto el detto maystro Anofrio de andar in ogni luogo della nostra juris dicione dove et quando fosse mandato per la nostra signoria. Et com questo che lo deto maystro Anofrio quando al luy plasera possa andar una volta tanto a visitar chasa soa et redire la soa fameglia per mexi quatro livrando el sallario. Et de altre volte se anche andar volesse possa lo far impetrando et havendo la debita licentia dalla nostra signoria, non livrando el sallario. Et com questo etiamdio che se fra lo detto tempo et spatio che lo deto maystro Anofrio stara al soldo et sallario nostro predetto mortalitade alguna succedesse che dio ne guarda che lo deto maystro Anofrio possa al suo bon piaser redurse in luoghi sani fuora de Ragusa et del suo distretto fina al cessar della detta mortalitade. Si veramente et com questo che sello deto magistro Anofrio se redura fora del distretto et contado de Ragusa, che non possa ne debia livere el suo sallario per fina che stara fuora del detto nostro contado, ma ello redugandesse et stagando nel distretto et contado nostro che allora debia livrar el suo soldo et sallario per inde chome se stato fosse nella propria zittade nostra.
X. Item che habiando luogo et effetto lo presente patto et capitoli che lo detto maystro Anofrio sia fato et (??) zittadin de Ragusa com la luy fameya fioli et descendenti de luy, com le debite et consuete prerogative et opportune solempnitade.
Nota quod partitum fuit perditum in consilio mayori per magistro et fuit datum et confermatum ser Damiano de Georgio qui (??) (??) ut apparet pro partis captis. Ipso consilio mayori sub die xv suprascripti mensis decembris 1442 (CRog 8, f. 183r-185r)

1443-01-16 Officiales
Ser Petrus de Bona, Ser Marinus Ni. de Restis, Ser Iunius Mat. de Gradi ellecti sunt ad formandum et formatum repportandum consilio rogatorum providimentum factum super conductus aquarum et precipere super his qui tangent in aquis que discurunt in aqueductu fontane et impediunt cursum ipsorum aquarum et hoc secundum partem hodie captam in rogatorum. (CMin 9, f. 152r)
1443-02-16 Pro maseriis et differenciis aqueductus
Prima pars est quod (??) officiales aqueductus finire debeant maserias dicti aqueductus usque ad eius conservam. Et similiter finire et terminare differenciis que sunt suborte inter nostrum comune et ser Marini de Restis, ser Nicolam Simeonis de Goze et Petrum Pantellam et magistrum Thomaxium medicum et illorum(?) ochaxione terenorum domorum et confinium ipsorum prope canale de aqueductus existentium. Per XXII contra IIII extra
Secunda pars est quod novi officiales dicti aqueductus dictas macerias et differentias finire et terminare debeant ut predictum est. (cancell.) (CRog 8, f. 199v)

1445-02-18 Electio duorum officialium aque de scripta loco ser Benedicti de Babalio et ser Marini Nico. de Gondolla [b. CVII] R. Ser Iunius Mi. de Crieva b. LXXII, contra XXXIIII
Ser Raphael Mar. de Goze b. LV, contra XLVII
Ser Iunius Mar. de Gradi b. LXI, contra XLVIII
Ser (Iohannes Sa. de Babalio cancell.) Nicola de Martinus b. 0 0 0
Ser Mateus Lamp. de Menze b. 0 0 0
Ser Clemens Mar. de Goze b. 0 0 0
(CMa 7, f. 243r)
1445-07-23 Pro ser Damiano de Georgio
Prima pars est de prorogando terminum ser Damiano de Georgio conductori molendinorum et hedificiorum aqueductus fontane quod habeat prorogatum ipsum terminum ad complendum hedificia et laboreria super ipso aqueductu usque per totum mensem octobris proxime futurum, cum eadem pena alias apposita in parte prime prorogationis sibi facte. Et cum hoc etiam quod solutio affictus solvendi in debito termino firma et in suo statu permaneat. Per CIIII, contra XXX. (CMa 8, f. 11r)

See also:
de conducta aqua fontalis: Philippi de Diversis de Quartigianis Lucensis artium doctoris eximii et oratoris Situs aedificiorum, politiae et laudabilium consuetudinum inclitae civitatis Ragusii [1440], Pars secunda, Cap VIIII, 42, 43, 44, 45
Anonymi item Nicolai de Ragnina, prir. S. Nodilo, Zagrabiae, 1883
Serafino Razzi, La Storia di Ragusa, pr. Giuseppe Gelcich, Dubrovnik, 1903